Það getur verið flókið að komast inn á fasteignamarkaðinn. Sérstaklega fyrir fyrstu kaupendur. Þess vegna er alltaf gott að fylgjast með nýjum úrræðum sem ætlað er að auðvelda aðgengi. Eitt slíkt hefur verið í umræðunni undanfarið: íbúðakaup með „sameignarfyrirkomulagi“ eða svokölluðum fjárfestingarsjóðum.
Húsnæðis- og mannvirkjastofnun (HMS) fjallaði nýlega ítarlega um þetta fyrirkomulag í grein sinni „Íbúðakaup með sameignarfyrirkomulagi hafa kosti og galla fyrir kaupendur á fasteignamarkaði“. Við hjá VILTU viljum draga þetta saman fyrir þig á mannamáli, svo þú getir tekið upplýsta ákvörðun.
Hvað er þetta nýja úrræði?
Í stuttu máli snýst þetta um að fjárfestingarsjóðir, sem oft eru reknir af byggingarfyrirtækjum, bjóða sig fram sem „meðeigendur“ í íbúðinni þinni. Þú kaupir 65-70% af íbúðinni en sjóðurinn á restina (20-25%). Þetta þýðir að þú þarft aðeins 10% útborgun.
Góðu fréttirnar (Kostirnir)
- Lægri mánaðarleg greiðslubyrði í upphafi: Þar sem sjóðurinn á hluta af eigninni þarftu að taka minna lán, sem lækkar mánaðarlegar afborganir þínar töluvert í byrjun.
- Auðveldara aðgengi: Fyrir þá sem eiga erfitt með að safna háu útborgunarhlutfalli eða standast hefðbundin lánaskilyrði, getur þetta verið leið til að komast inn á fasteignamarkaðinn.
- Stuðningur við stærri viðhaldsframkvæmdir: Sjóðurinn greiðir sinn hlut í stærri framkvæmdum sem húsfélagið samþykkir, í samræmi við eignarhlut sjóðsins.
Slæmu fréttirnar (Gallarnir)
- Þú borgar „leigu“ til sjóðsins: Þú þarft að greiða leigugjald fyrir afnot af eignarhlut sjóðsins, oft um 5% af framlagi hans á ári. Þessi leiga er verðtryggð og safnast upp.
- Dýrara til lengri tíma: Þótt greiðslubyrðin sé lægri í upphafi, bendir HMS á að heildarkostnaðurinn sé að öllum líkindum hærri til lengri tíma en með hefðbundnu láni. Leigan getur numið verulegum fjárhæðum eftir nokkur ár.
- Takmarkar eignamyndun: Sjóðurinn er meðeigandi og þú átt því ekki 100% af eigninni frá byrjun. Þetta hefur áhrif á hversu mikinn ávinning þú færð af verðhækkunum.
- Einungis nýjar íbúðir (og dýrari): Úrræðið er aðeins í boði fyrir nýjar íbúðir, sem að jafnaði eru dýrari en sambærilegar eldri eignir.
Lágmarksútborgun – hvað er satt og logið?
Þú þarft ennþá að eiga að lágmarki 10% af kaupverði íbúðarinnar. Hins vegar rýmkuðu reglur Seðlabankans nýlega og leyfa nú lánveitendum að lána allt að 90% til fyrstu kaupenda. Þetta þýðir að í raun gætir þú keypt með hefðbundnu láni með sama útborgunarhlutfalli, án þess að fá „meðeiganda“ inn í eignina.
Hvað þýðir þetta fyrir þig?
HMS bendir á að ef þú hefur möguleika á að taka hefðbundið íbúðalán, þá sértu almennt betur sett/ur án kaupstuðnings sjóðs.
Hins vegar, ef þetta er eina leiðin þín til að komast inn á markaðinn og auka húsnæðisöryggi þitt, getur þetta verið valkostur sem vert er að skoða. Mikilvægast er að skilja nákvæmlega alla skilmála og hvernig kostnaðurinn þróast til lengri tíma.
Okkar ráð:
Áður en þú tekur stökkið inn í slíkt fyrirkomulag skaltu muna að fara vel yfir allar tölur og skilmála. Ekki hika við að leita ráðgjafar hjá löggiltum fasteignasala sem getur hjálpað þér að skilja heildarmyndina.
VILTU er hér til að hjálpa þér að fá skýra mynd af stöðunni. Ekki hika við að hafa samband ef þú ert með spurningar um fasteignakaup – sama hvaða leið þú velur.
Hægt er að lesa nánar um þetta á vef HMS: Íbúðakaup með sameignarfyrirkomulagi hafa kosti og galla fyrir kaupendur á fasteignamarkaði | Húsnæðis- og mannvirkjastofnun